| Gelişen çağımızda artan nüfüs ve kirlenen ve kirletilen çevre Su olgusunun önemini arttırmakta ve su ya kavuşmanın önemini her geçen gün arttırmaktadır. Suya ulaşmanın en önemli uygulamalarından bir tanesi su sondajı vasıtasıyla suya kavuşmaktır. Sondajın ilk olarak nerede ve hangi tarihte yapıldığına dair farklı görüşler bulunmaktadır. İlk sondajın M.Ö. 2000 yıllarında bugünkü "darbeli sondaj" tekniğine yakın bir yöntemle tuzlu su elde etmek için Çin'de yapıldığı sanılmaktadır. Mısır'da da yine M.Ö. ki yıllarda basit sondaj yöntemleri kullanarak kuyular açıldığı tahmin edilmektedir. |
Darbeli sondaj tekniği, ile ilk petrol sondajı 1794 yılında Fransa'da yapılmıştır. İlk karot alma makinası 1864'de İsviçre'li bir mühendis tarafından yapılırken bugünkü sondaj makinalarının çalışma prensibini ortaya koyan ilk karot alma makinası İsveç'li maden mühendisi Craelius tarafından 1885 yılında yapılmıştır. Craelius'la darbeli teknik terkedilerek yavaş yavaş döner sondaja geçilmiştir. Türkiye'de bilinen en eski sondajlar bir Alman firması tarafından petrol araştırması amacıyla İskenderun'da açılmıştır. Tekirdağ'da açılan bir petrol kuyusunun ardından, hakkında yazılı bilgi bulunan ilksu sondajı 1920 yılında İstanbul'da açılmıştır. 1935 yılında MTA ve EİE'nin kurulması ile sondajcılığın Türkiye'deki gelişimi hızlanmış ve bugünkü seviyeye ulaşmıştır.
 |
| Drillmec Sondaj Makinası ve CompAir Dizel Seyyar Kompresör ile Su Sondajı |
Sondajın ilk olarak nerede ve hangi tarihte yapıldığına dair farklı görüşler bulunmaktadır. İlk sondajın M.Ö. 2000 yıllarında bugünkü "darbeli sondaj" tekniğine yakın bir yöntemle tuzlu su elde etmek için Çin'de yapıldığı sanılmaktadır. Mısır'da da yine M.Ö. ki yıllarda basit sondaj yöntemleri kullanarak kuyular açıldığı tahmin edilmektedir. Darbeli sondaj tekniği, ile ilk petrol sondajı 1794 yılında Fransa'da yapılmıştır. İlk karot alma makinası 1864'de İsviçre'li bir mühendis tarafından yapılırken bugünkü sondaj makinalarının çalışma prensibini ortaya koyan ilk karot alma makinası İsveç'li maden mühendisi Craelius tarafından 1885 yılında yapılmıştır. Ancak ilerleyen yıllarda darbeli teknik terkedilerek yavaş yavaş döner sondaja geçilmiştir. Türkiye'de bilinen en eski sondajlar bir Alman firması tarafından petrol araştırması amacıyla İskenderun'da açılmıştır. Tekirdağ'da açılan bir petrol kuyusunun ardından, hakkında yazılı bilgi bulunan ilksu sondajı ise 1920 yılında İstanbul'da açılmıştır. 1935 yılında MTA ve EİE'nin kurulması ile sondajcılığın Türkiye'deki gelişimi hızlanmış ve bugünkü seviyeye ulaşmıştır.
 |
| ERKE Group Teknik Servis Müdürü Sn. Rasim YÜKSEL Su Sondajı konusunda eğitim verirken |
Sondaj makinası kısaca, bir kızağa veya kamyona monteli basit yapılı sondaj donanımı olarak tanımlanabilir. Büyük sondaj donanımlarında ayrı ayrı makinalarca yürütülen işlevler sondaj makinalarında birleştirilmiş ve bir makina tarafından yapılma olanağı getirilmiştir. Genellikle sığ sondajların açımında kullanılırlar. Döner sondaj donanımında döner masanın yerine sondaj makinalarında morset bulunur. Sondaj makinaları çoğunlukla etüt, maden ve su amaçlı kullanılırlar. Sondaj makinaları delme yöntemine göre üç gruba ayrılırlar :
 |
| Drillmec Sondaj Makinası ve CompAir Dizel Seyyar Kompresör ile Su Sondajı |
Rotari sondaj makinaları,Darbeli sondaj makinaları, Kombine çalışsan hidrolik tahrikli sondaj makinaları ayrıca sondaj makinanıncdurumuna göre üç sınıfa ayırmak mümkündür.Kızaklı Tip,Paletli,kamyon üstüne monte tip sondaj makinalarıdır. Sondajın istenilen noktada yapılabilmesi için ilk olarak fiziki şartların sağlanması gerekir. Bu da ancak sondaj yerine ulaşmakla ve kullanılacak makina ve ekipmanı nakletmekle gerçekleşebilir. O halde güzergah üzerinde Yol yapımı,Platform yapımı,Nakliyat,Su temini önemli hale gelmektedir.
 |
| ERKE Group Teknik Servis Müdürü Sn. Rasim YÜKSEL Su Sondajı konusunda eğitim verirken |
Sondaj tekniklerinde gelişen ve çığır açan ise Sondaj uygulamalarına Yüksek Basınçlı Kompresörlerin girmesi olmuştur:Sondaj uygulamalarına Kompresörlerin girmesi iki önemli olayı kolay yapılabilir hale getirmiştir.Kompresör vasıtasıyla kuyu temizleme(flushing) kolay hale gelmiş ve daha derin kuyular açılabilmesine sebeb olmuştur.Kompresörün ikinci önemli uygulama alanı ise sert zeminlerde delim işlemlerinde Kuyudibi Çekici (down the hole hammer) kullanılarak sert zeminlerin delimi kolaylaşmıştır.Bu kuyudibi çekiçler basınçlı havayla çalıştıklarından dolayı kompresör kullanmak sondajlarda kaçınılmaz hale gelmiştir. Kompresörün Sondaj uygulamalarında öncü bir makine grubu haline gelmesi işlemlerin hızlandırılması kuyu kapasitesinin artmasını olumlu etki göstermesinin yanı sıra sondajcılara önemli bir ekstra yatırım ve sondaj uygulamasının daha pahalı maliyetle yapılmasını sağlama dezanvantajınıda getirmiştir.
 |
| Drillmec Sondaj Makinası ve CompAir Dizel Seyyar Kompresör ile Su Sondajı |
2008 yılına kadar çok büyük kapasiteli ve çok yakıt yakan komprsör sektörüne Amerikan GardnerDenver firması bünyesine girn CompAir firması Devrim niteliğinde önemli bir buluşa imza atarak TurboScrew teknolojisini gerçekleştirerek Sondaj firmalarına sunmuştur. %38 lere varan yakıt tasarrufuyla Sondajcıların yüksek maliyetli Kompresör yakıt tasarrufu giderilmiştir.Buna göre 24 bar 20m3 kapasiteli bir kompresör CompAir TurboScrew sistemiyle saatte 13,5 lt yakıt tasarrufu elde etmektedir 1000 saat çalışma saatinde ise 13500 lt yakıt tasarrufu sağlanmaktadır.Tüm dünyada 2008 yıından beri petrol,gaz ve su sondajlarında tercihli olarak CompAir TurboScrew kompresörler kullanılmaktadır.2013 yılından itibarenTürkiye Sondaj Camiası da CompAir TurboScrew kompresörlerle tanışmaya başlamış tasarruflu ve ekonomik hayata adım atmıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder